23 Μαρ 2014

Η ιστορία του Ντιέγκο Γκαρσία με ΗΠΑ και Βρετανία


Ο κοραλλιογενής παράδεισος με τα κρυστάλλινα νερά και τους φοίνικες που φτάνουν ως τις κατάλευκες παραλίες μπήκε για πρώτη φορά στο στόχαστρο των Δυτικών όταν ο ισπανός εξερευνητής Diego Garcia de Moguer το ανακάλυψε τον 16ο αιώνα και το διεκδίκησε για λογαριασμό των Ισπανών, δανείζοντάς του φυσικά το όνομά του.
Ο κόσμος άκουσε για πρώτη φορά την ύπαρξή του πριν από 10 χρόνια περίπου, όταν οι αναφορές για χρήση του ως εναλλακτικού Γκουαντανάμο από την Αμερική έκαναν τον γύρο του κόσμου: στο Ντιέγκο Γκαρσία κρατήθηκαν πράγματι και βασανίστηκαν φερόμενοι τρομοκράτες από την πανταχού παρούσα CIA.
Μεταξύ 1814 και αρχές δεκαετίας του 1960 το νησάκι ήταν επισήμως έδαφος του Μαυρικίου και τότε ήταν που το διεκδίκησαν οι Βρετανοί, ενσωματώνοντάς το στο νεοσύστατο Βρετανικό Έδαφος του Ινδικού Ωκεανού (British Indian Ocean Territory). Ο λόγος κάτι παραπάνω από προφανής: όντας στην καρδιά του Ψυχρού Πολέμου και σε στρατηγικό σημείο, φάνταζε ιδανικό για τις κοινές πολεμικές επιχειρήσεις Βρετανών και Αμερικανών.
Το Ντιέγκο Γκαρσία ήταν μάλιστα το μόνο κατοικημένο νησάκι του αρχιπελάγους Τσαγκός, αυτό δεν εμπόδισε όμως τους Βρετανούς να λειτουργήσουν για άλλη μια φορά ως αποικιοκράτες και να εκδιώξουν τον γηγενή πληθυσμό από τη σύγχρονη «αποικία» τους.
Στη δεκαετία του '60 λοιπόν, στον κολοφώνα του Ψυχρού Πολέμου, η κυβέρνηση του Χάρολντ Γουίλσον, θέλοντας να διαπραγματευτεί στρατηγικά με τις ΗΠΑ ως ισότιμος εταίρος, αποφάσισε να κάνει την κίνηση-ματ: να τους παρέχει δηλαδή την ιδανική τοποθεσία για την ανάπτυξη στρατιωτικής βάσης στην περιοχή, καθώς ο πόθος των Αμερικανών για έλεγχο του Ινδικού Ωκεανού και στενότερο μαρκάρισμα της Σοβιετικής Ένωσης ήταν διακαής. Τίποτα δεν ήταν πιο κατάλληλο από το παρθένο νησί των 17 τετραγωνικών μιλίων γης από κοράλλια και άμμο, καταμεσής του Ινδικού Ωκεανού.
Η βρετανική κυβέρνηση το μισθώνει λοιπόν στους Αμερικανούς και παίρνει αντίτιμο ένα σωρό καλούδια: οικονομικά προνόμια και αθρόα χρηματοδότηση για το βρετανικό πρόγραμμα υποβρυχίων Polaris. Όσο για τον εκτοπισμένο πληθυσμό της ατόλης, τους Τσαγκοσιανούς, μια ενοχλητική λεπτομέρεια στα σχέδια Βρετανών-Αμερικανών δηλαδή, εκτοπίστηκαν με αδειανά τα χέρια. Ούτε μια αποζημίωση για τα μάτια του κόσμου...
Από τα τέλη του '60 λοιπόν μπήκε μπροστά ένα ζοφερό σχέδιο εκκένωσης του νησιού που ξεπερνά ακόμα και τη νοσηρότερη φαντασία. Όσοι κάτοικοι εγκατέλειπαν το σπίτι τους για προμήθειες στα γειτονικά νησιά ή αναζήτηση ιατρικών υπηρεσιών, έβλεπαν στην επιστροφή τους την «πόρτα» κλειστή: οι Βρετανοί τους απαγόρευαν να γυρίσουν στα σπίτια τους!

Στο διεθνές δίκαιο υπάρχει όρος γι' αυτό: «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» το λέμε και οι ένοχοι τιμωρούνται συνήθως. Εδώ και 4 δεκαετίες, οι κάτοικοι του Ντιέγκο Γκαρσία, που έχουν σήμερα βρετανική υπηκοότητα και 1.000 περίπου από αυτούς έχουν φτιάξει μια μικρή κοινότητα στο Σάσεξ, παλεύουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, με τη δικαστική τους διαμάχη με τη βρετανική κυβέρνηση -που εξελίσσεται σε βρετανικά δικαστήρια- να μοιάζει συχνά με παρωδία. Τραγική παρωδία βέβαια, καθώς η Βρετανία έχει κηρύξει πλέον τον τόπο θαλάσσιο καταφύγιο, στην προσπάθειά της να εμποδίσει την επιστροφή των αυτοχθόνων...

Δεν υπάρχουν σχόλια: