18 Ιαν 2014

Η ιστορία της γούνας στη Ρωσία


Η γούνα εδώ και πολύ καιρό έχει πάψει να αποτελεί απλώς ένα μέσο ζεστασιάς. Όμως στη μεσαιωνική Ρωσία τα πανωφόρια από γούνα ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της γκαρνταρόμπας. Περισσότερο διαδεδομένη ενδυμασία ήταν το «κοζούχ», παλτό που έφτανε ως τις φτέρνες. Αποτελούταν από εννέα περίπου ραμμένες λωρίδες προβατίσιου δέρματος και φυσικά με μαλλί από τη μέσα μεριά, ενώ είχε και γυριστό γιακά τον οποίο σήκωναν για να διατηρήσουν τη θερμότητα. Φορούσαν επίσης και τη λεγόμενη «ντόχα», μια γούνα που είχε μαλλί και εσωτερικά και εξωτερικά, η οποία παραγόταν από νεαρό άλογο ή μοσχάρι. Υπήρχε ακόμη το «τουλούπ», άνετο παλτό από πρόβατο ή λαγό με μεγάλο γούνινο γιακά. Το κόστος της γούνας ήταν πάντοτε υψηλό (μερικές φορές αποτελούσε «νόμισμα» για την εξόφληση πολύτιμων εμπορευμάτων), γι’ αυτό συχνά στις φτωχές οικογένειες υπήρχε μόνο ένα «τουλούπ» για όλους που πέρναγε κληρονομικά στους επόμενους.
Πολύ πιο ευχάριστα ήταν τα πράγματα για τους ευκατάστατους πολίτες της μεσαιωνικής Ρωσίας. Οι γούνες των πριγκίπων και των βογιάρων, που αποτελούσαν τότε την κοινωνική ελίτ, άνοιγαν όσο κατέβαιναν προς τα κάτω, είχαν μακριά μανίκια και γυριστούς γιακάδες. Εξωτερικά ένα τέτοιο ένδυμα ήταν της μόδας να καλύπτεται με ακριβό ύφασμα όπως μπροκάρ, σατέν ή βελούδο, ενώ κούμπωνε με κορδόνια. Οι εύποροι άνθρωποι είχαν τη δυνατότητα να αγοράζουν πολλές ακριβές γούνες από γούνα αλεπούς, πολικής αλεπούς, νυφίτσας και μερικές φορές φορούσαν ταυτόχρονα κάποιες από αυτές. Τον 15ο και 17ο αιώνα τις γούνες τις έραβαν με χρυσό, τις στόλιζαν με πολύτιμους λίθους και ενίοτε τις φορούσαν ακόμη και το καλοκαίρι, προκειμένου να επιδείξουν το υψηλό τους στάτους.
Τα σχέδια της γούνας άλλαζαν μαζί με τη μορφή της χώρας. Ο μεταρρυθμιστής Μεγάλος Πέτρος, φανατικός πολέμιος του καθετί περιττού, αφαίρεσε τα υπερτροφικά μακριά μανίκια και τους ποδόγυρους. Η διαδεδομένη τον 18ο αιώνα δυτικοευρωπαϊκή μόδα οδήγησε στο να φοράνε τις παραδοσιακές για τους Ρώσους γούνες, μόνον τα κάπως φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού, οι Κοζάκοι και οι αγρότες. Τον 19ο αιώνα άρχισαν να φοριούνται γούνες που στένευαν στη μέση. Ράβονταν συνήθως πάνω σε ενιαίο -όχι αποτελούμενο από συγκολλημένα κομμάτια- υλικό και είχαν οπωσδήποτε στις δυο πλευρές της μέσης κάποιο στολίδι υπό τη μορφή κάποιας πέτρας ή άλλου διακοσμητικού υφάσματος.
Στη σοβιετική περίοδο τα γουναρικά δεν μειώθηκαν στη ρωσική επικράτεια, αντίθετα, λειτούργησαν μεγάλα ειδικευμένα εκτροφεία άγριων γουνοφόρων ζώων. Όμως, η ατομική προσαρμογή κατά τη ραφή, στα μέτρα αυτού που επρόκειτο να φορέσει τη γούνα, αντικαταστάθηκε από τα εργοστάσια γουνοποιίας τα οποία παρήγαγαν έναν περιορισμένο αριθμό μοντέλων. Μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες γούνας ήταν εγκατεστημένη στην Τσιτά της Ανατολικής Σιβηρίας και λειτουργούσε κυρίως για τις ανάγκες του σοβιετικού στρατού, παράγοντας πολλές χιλιάδες παλτά, καπέλα και υποδήματα για τις ανάγκες του. Στη διάρκεια του πολέμου (1941-1945) το εργοστάσιο λειτουργούσε σε καθημερινή και 24ωρη βάση. Υπήρχαν δυο 12ωρες βάρδιες και μόνο τις Κυριακές το ωράριο μειωνόταν στις οκτώ ώρες. Εκτός από τη χειμερινή στρατιωτική στολή, στο εργοστάσιο της Τσιτά παράγονταν παιδικές γούνες από μουτόν και μερικά σχέδια γυναικείων και αντρικών γουνών. Η ποιότητά τους ήταν εξαιρετική. Ακόμη και σήμερα, μερικά από τα είδη της δεκαετίας του ΄70 «υπηρετούν» πιστά τους κατόχους τους, ενώ την ηλικία τους μάλλον προδίδει μοναχά το κόψιμο. Είναι γεγονός βέβαια, πως για τους κατοίκους της ίδιας της Τσιτά ήταν δύσκολο να τις αποκτήσουν, κάτι που ίσχυε άλλωστε και για τους υπόλοιπους απλούς πολίτες. Να εξασφαλίσουν τις ακριβές, κομψές γούνες αστρακάν μπορούσαν μόνο οι γυναίκες των υψηλών αξιωματούχων της χώρας και των πολιτικών.
Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ η γούνα επανήλθε στην καθημερινή ζωή, τόσο σαν τρόπος επίδειξης του κοινωνικού στάτους, όσο και σαν σύμβολο της επαναφοράς της αστικής τάξης, αλλά και ως δυνατότητα υπογράμμισης της θηλυκότητας. Η οικονομία της αγοράς επέτρεψε στη ρωσική γούνα να πραγματοποιήσει μια αληθινή επανάσταση. Σήμερα στη χώρα λειτουργούν αρκετές βιομηχανίες γουνοποιίας με πρωτοποριακές τεχνολογίες και πολλά είδη μοντέλων. Στους δρόμους των πόλεων μπορεί να συναντήσει κανείς μακριές γούνες βιζόν, γούνες ημίπαλτα από κουνέλι, αλλά και σύγχρονες κομψές εκδοχές του παραδοσιακού παλτού από πρόβατο ή γούνες από τσιντσιλά.



Δεν υπάρχουν σχόλια: